1. Tổng quan về Hệ thống trường Sư phạm ENS

Hệ thống trường Sư phạm ENS (École Normale Supérieure), hay còn được gọi là Normale Sup’, là hệ thống cơ sở đào tạo bậc cao, nằm trong nhóm các Grande École (Trường Lớn) tại Pháp. Học tập và tốt nghiệp tại ENS được cho là một trong những con đường chính thức để trở thành giáo viên tại các trường THPT (Lycée) và các chương trình Cử nhân (Licence) năm 1 & 2 tại Pháp.

Hệ thống trường Sư phạm ENS có lịch sử lâu đời, được thành lập vào năm 1794 trong thời kỳ Cách mạng Pháp. Sự ra đời của trường mang sứ mệnh đào tạo đội ngũ giáo viên phổ thông trên khắp nước Pháp, đảm bảo chất lượng giáo dục đồng đều cho toàn dân. Sau nhiều lần đóng cửa và tái thành lập, năm 1830, trường được tái lập ổn định, dần trở thành trung tâm đào tạo giới tri thức và học thuật hàng đầu tại Pháp. Ban đầu, trường lấy tên École Normale - với “Normale” mang ý nghĩa “mô phạm”. Về sau, trường thêm chữ “Supérieure” - trở thành tên gọi chính thức như ngày nay - để phân biệt với các cơ sở đào tạo giáo viên tiểu học, cũng như khẳng định vị thế và phạm vi đào tạo bậc cao của trường.

Ngày nay, ENS trở thành hệ thống trường với 4 trường thành viên, toạ lạc tại Paris (ENS PSL, ENS Paris-Saclay), Rennes (ENS Rennes), và Lyon (ENS Lyon). Đây là Grande École duy nhất tại Pháp tổ chức các viện nghiên cứu và cung cấp các chương trình đào tạo trải dài từ các ngành khoa học tự nhiên cho tới khoa học xã hội và nhân văn.

2. 4 trường thành viên thuộc Hệ thống trường Sư phạm ENS

Cùng tìm hiểu về 4 trường thành viên thuộc Hệ thống trường Sư phạm ENS, bao gồm: ENS PSL, ENS Paris-Saclay, ENS Rennes, ENS Lyon.

2.1. ENS PSL (ENS Ulm)

ENS PSL (Paris Sciences & Lettres), hay thường được người Pháp gọi với cái tên quen thuộc là ENS Ulm, hay Ulm (dựa vào địa chỉ của trường tại số 45 Rue d’Ulm). Đây là trường ENS đầu tiên và có tuổi đời lâu nhất trong hệ thống trường Sư phạm ENS, thành lập năm 1794. ENS Ulm là trường có độ cạnh tranh cao nhất trong hệ thống ENS, khi học sinh Pháp sau khi tốt nghiệp THPT (BAC) có thể mất 1-2 năm học dự bị (CPGE) để tăng khả năng thi đậu vào đây.

ENS Ulm được coi là trung tâm đào tạo tri thức tinh hoa cho nước Pháp, đặc biệt trong các lĩnh vực như triết học, văn học, khoa học chính trị, hay xã hội học. Một số cựu sinh viên nổi bật của ENS Ulm có thể kể đến như: Giáo sư Ngô Bảo Châu, nhà vật lý học Paul Langevin, nhà triết học Jean-Paul Sartre, nhà triết học Michel Foucault, nhà triết học Jacques Derrida, nhà xã hội học Émile Durkheim, hay Cựu Tổng thống Pháp Georges Pompidou.

Đọc thêm: Hệ thống giáo dục đại học của Pháp

2.2. ENS Paris-Saclay (Tên cũ: ENS Cachan)

ENS Paris-Saclay (trước đây là ENS Cachan) thành lập năm 1912. Ban đầu, trường có tên gọi École normale de l'enseignement technique (Tạm dịch: Trường Sư phạm về Kỹ thuật Dạy học), cung cấp chương trình đào tạo sư phạm tiểu học. Theo thời gian và nhu cầu của thời đại, trường ngày càng mở rộng quy mô đào tạo, cũng như phát triển các hoạt động nghiên cứu. Ngày nay, ENS Paris-Saclay là một trong những Grande École hàng đầu trong lĩnh vực nghiên cứu liên ngành, lấy khoa học thực nghiệm làm nền tảng, cung cấp các chương trình toàn diện, kết hợp giữa khoa học kỹ thuật, khoa học cơ bản, và khoa học xã hội & nhân văn.

Với 10 khoa giảng dạy và nghiên cứu, 12 phòng thí nghiệm, 3 viện nghiên cứu, cùng hơn 600 giảng viên, nhà nghiên cứu và nghiên cứu sinh, sinh viên tại ENS Paris-Saclay luôn được thực hành nghiên cứu từ rất sớm, hình thành tư duy đa ngành, và được tạo điều kiện để xây dựng lộ trình học tập riêng dựa trên mối quan tâm và nguyện vọng cá nhân. Danh sách cựu sinh viên nổi bật tại ENS Paris-Saclay trải dài trên rất nhiều lĩnh vực khác nhau, từ cựu Bộ trưởng Bộ Giáo dục & Nghiên cứu Pháp, nhà sử học, nhà hoá học, cho tới nhà văn, stylist, hay cựu giám đốc sáng tạo của Hermès.

Đọc thêm: Hành trình khám phá Đại học Paris-Saclay

2.3. ENS Rennes

Chính thức tách ra khỏi ENS Paris-Saclay và hoạt động độc lập từ 2014, ENS Rennes tập trung đào tạo trong lĩnh vực kinh tế, luật, quản lý, khoa học máy tính & viễn thông, toán học, cơ điện tử, khoa học thể thao và giáo dục thể chất. Giống như các trường khác thuộc hệ thống trường Sư phạm ENS, ENS Rennes mang sứ mệnh đào tạo cá nhân mong muốn phát triển sự nghiệp trong lĩnh vực nghiên cứu cũng như giảng dạy, có khả năng làm việc tại các cơ sở đào tạo, viện nghiên cứu, trong các cơ quan nhà nước cũng như tại các doanh nghiệp. Hơn 90% sinh viên tại ENS Rennes thành công vượt qua kỳ thi Agrégation khốc liệt, bước đầu trở thành giáo viên công lập tại Pháp.

Đọc thêm: 7 lý do tại sao chọn du học Pháp

2.4. ENS Lyon

ENS Lyon có tiền thân từ 2 cơ sở đào tạo được thành lập bởi Thủ tướng Pháp Jules Ferry - người đề xướng chính sách giáo dục miễn phí và thế tục (không chịu ảnh hưởng bởi tôn giáo) - là Trường nữ sinh Fontenay (L’école de Fontenay) và Trường nam sinh Saint-Cloud (L’école de Saint-Cloud) vào cuối thế kỷ 19.

Ban đầu, trường được xây dựng nhằm đào tạo đội ngũ giáo viên tiểu học và trung học cơ sở. Qua nhiều cuộc cải cách, trường mở rộng đào tạo lên các bậc cao hơn, phát triển hoạt động nghiên cứu, và cho phép học sinh nam - nữ thi tuyển chung từ năm 1981. Việc thành lập ENS Lyon năm 1987 đánh dấu lần đầu tiên một trường ENS đặt ngoài Paris, và đến 2010-2011, các cơ sở ENS ở Lyon hợp nhất thành một trường duy nhất.

Đọc thêm: Những điều cần biết về du học Pháp ngành Kinh tế

Với 23 nhóm nghiên cứu đa dạng trong lĩnh vực khoa học tự nhiên và nhân văn, ENS Lyon có đội ngũ giảng viên và cựu sinh viên là các chuyên gia trong đa dạng lĩnh vực có thể kể đến như: Anne L'Huillier (Nhà Vật lý học, Nobel 2023), Alessio Figalli (Nhà toán học, huy chương Fields 2018), Anne-Marie Descôtes (Nhà ngoại giao, Đại sứ quán Pháp tại Đức),...

3. Điều kiện xét tuyển vào Hệ thống trường Sư phạm ENS

Đối với sinh viên Việt Nam, để có thể xét tuyển vào hệ thống trường Sư phạm ENS, sinh viên cần đạt các điều kiện cơ bản như:

• Tốt nghiệp Cử nhân (Licence) hoặc đã tích luỹ đủ 180 tín chỉ (ETC) chuyên ngành liên quan tới chương trình dự định xét tuyển. Ví dụ, bạn tốt nghiệp Cử nhân chuyên ngành Hoá học sẽ xét tuyển chương trình Thạc sỹ Hoá học. Thông thường, các trường ENS ưu tiên thí sinh tốt nghiệp từ các trường Đại học Pháp, đặc biệt các trường có liên hệ chặt chẽ với hệ thống ENS như Université PSL, Université Paris Cité,...
• Trình độ tiếng Pháp tối thiểu B2. Một số chuyên ngành đòi hỏi thí sinh phải có trình độ tiếng Pháp C1.

Thí sinh cần chứng minh năng lực nghiên cứu và kinh nghiệm học thuật trong hồ sơ xét tuyển. Sau khi vượt qua vòng xét tuyển hồ sơ, thí sinh có thể cần tham gia kỳ thi đánh giá năng lực. Bạn cần có chiến lược “làm đẹp” hồ sơ bằng thành tích học tập, cũng như tích luỹ kinh nghiệm nghiên cứu trong thời gian học Đại học để tăng khả năng được chấp nhận vào các trường thuộc hệ thống trường Sư phạm ENS.

Đọc thêm: Thông tin du học Pháp bậc thạc sĩ - Cập nhật 2025

4. Học phí tại Hệ thống trường Sư phạm ENS

Là một trong những Grandes Écoles, học phí tại hệ thống trường Sư phạm ENS thường cao hơn các trường công lập tại Pháp, và có sự chênh lệch giữa học phí của sinh viên quốc tịch Pháp & EU và sinh viên quốc tế.

Tuy nhiên, đa số trường thuộc hệ thống trường Sư phạm ENS có mức học phí thấp, và không có sự khác biệt giữa sinh viên EU và sinh viên quốc tế. Cụ thể, học phí năm học 2024-2025 của ENS PSL và ENS Lyon là:

• Hệ Cử nhân: €170 (khoảng 5 triệu VNĐ)
• Hệ Thạc sỹ: €243 (khoảng 7,2 triệu VNĐ)
• Hệ Tiến sỹ: €400 (khoảng 12 triệu VNĐ)

Như vậy, sinh viên Việt Nam chỉ cần đóng 243*2 = 486 euro (khoảng 14,5 triệu VNĐ) cho chương trình Thạc sỹ tại ENS PSL kéo dài trong 2 năm.

Đọc thêm: Thêm cơ hội học bổng du học Pháp cho sinh viên Việt Nam

5. Lộ trình để trở thành giáo viên tại Pháp khi theo hệ Sư phạm ENS

Nếu bạn có nguyện vọng trở thành giáo viên tại Pháp, bạn có thể tham khảo lộ trình sau:

• Hoàn thành chương trình THPT tại Việt Nam hoặc Pháp
• Bậc Cử nhân: Theo học tại các trường Đại học có liên kết với hệ thống trường Sư phạm ENS, hoặc tại các trường Đại học uy tín ở Pháp. Hãy lựa chọn chuyên ngành mà bạn sẽ giảng dạy trong tương lai.
• Bậc Thạc sỹ: Theo học tại một trong các trường ENS trong 2 năm.

Sau khi tốt nghiệp Thạc sỹ, dựa vào nguyện vọng và mục tiêu sự nghiệp, bạn có thể đi theo một trong những con đường sau:

• Học lên bậc Tiến sỹ: Dành cho những người mong muốn theo con đường nghiên cứu chuyên sâu, trở thành giảng viên tại các trường Đại học
• Tham gia kỳ thi Agrégation: Vượt qua kỳ thi Agrégation, bạn có cơ hội trở thành giáo viên công chức (fonctionnaire titulaire), giảng dạy tại các trường THPT (Lycée) hoặc các trường Đại học tại Pháp.
• Tham gia kỳ thi CAPES (dành cho người muốn trở thành giáo viên THCS) hoặc kỳ thi CRPE (dành cho người muốn trở thành giáo viên tiểu học). Tuy nhiên, thông thường, sinh viên mong muốn trở thành giáo viên tiểu học hoặc THCS nên theo hệ Thạc sỹ MEEF thay vì ENS.

Đọc thêm: Học tiếng Pháp có sợ thất nghiệp? Cơ hội việc làm tiếng Pháp

Trên đây là một số thông tin cơ bản về hệ thống trường Sư phạm ENS (École Normale Supérieure). Nếu bạn đang có nhu cầu tìm hiểu về chương trình du học Pháp ngành Sư phạm & chuẩn bị hồ sơ xét tuyển vào hệ thống trường Sư phạm ENS, hãy liên hệ với Je Parle Français để được hỗ trợ và nhận thêm thông tin cho kỳ tuyển sinh gần nhất nhé!